چگونه زنبورها از خود دفاع می‌کنند

زنبورها روش‌های مختلفی برای دفاع از خود، کندو و کلنی‌شان دارند. در اینجا به تعدادی از این روش‌ها اشاره می‌کنم:

**1. نیش زدن:**

* **مکانیسم:** مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین روش دفاعی زنبورها نیش زدن است. زنبورهای عسل کارگر دارای نیشی خاردار هستند که هنگام نیش زدن در پوست قربانی گیر می‌کند. در نتیجه، زنبور نمی‌تواند نیش خود را بیرون بکشد و پس از تلاش برای جدا شدن، نیش همراه با کیسه زهری و بخشی از اندام‌های داخلی زنبور از بدنش جدا می‌شود. به همین دلیل، زنبور پس از نیش زدن می‌میرد.
* **زهر:** زهر زنبور حاوی ترکیبات مختلفی است که باعث درد، التهاب و در برخی افراد واکنش‌های آلرژیک شدید می‌شود.
* **نیش زدن به عنوان آخرین راه:** زنبورها تنها زمانی نیش می‌زنند که احساس خطر کنند یا کندویشان تهدید شود، زیرا می‌دانند که نیش زدن به مرگ خودشان منجر می‌شود.

**2. آرواره‌ها (فک‌ها):**

* **دفاع فیزیکی:** زنبورها از آرواره‌های خود برای گاز گرفتن و خراشیدن مهاجمان کوچک‌تر استفاده می‌کنند.
* **تمیز کردن:** همچنین از آرواره‌ها برای تمیز کردن و دور کردن ذرات خارجی از کندو استفاده می‌کنند.

**3. رفتار تهاجمی گروهی:**

* **هجوم دسته‌جمعی:** اگر زنبورها احساس کنند که کندو در خطر جدی قرار دارد، به صورت دسته‌جمعی به مهاجم حمله می‌کنند. این رفتار معمولاً با آزاد کردن فرمون‌های هشداردهنده همراه است که سایر زنبورها را نیز به حمله تشویق می‌کند.
* **تعقیب کردن:** زنبورها می‌توانند مهاجم را برای مسافت قابل توجهی تعقیب کنند و به نیش زدن ادامه دهند.

**4. تولید صدا:**

* **وزوز:** زنبورها با بال زدن سریع می‌توانند صدای وزوز ایجاد کنند که به عنوان یک هشدار عمل می‌کند و ممکن است مهاجم را بترساند.
* **فرمون‌های هشداردهنده:** علاوه بر صدا، زنبورها فرمون‌های شیمیایی آزاد می‌کنند که به سایر زنبورها هشدار می‌دهد و آن‌ها را برای دفاع آماده می‌کند.

**5. کنترل دما:**

* **گرم کردن مهاجم:** زنبورها می‌توانند با جمع شدن در اطراف یک مهاجم (مانند زنبورهای درشت‌خوار) و بال زدن، دمای بدن او را به حدی بالا ببرند که باعث مرگش شود.
* **خنک کردن کندو:** در هوای گرم، زنبورها با بال زدن و تبخیر آب، کندو را خنک نگه می‌دارند و از آسیب دیدن لاروها و موم‌ها جلوگیری می‌کنند.

**6. تمیز کردن کندو:**

* **بهداشت:** زنبورها به طور مداوم کندو را تمیز می‌کنند و هرگونه آلودگی، اجساد زنبورهای مرده و مواد زائد را از آن خارج می‌کنند تا از شیوع بیماری‌ها جلوگیری کنند.

**7. استفاده از پروپولیس:**

* **ضدعفونی:** پروپولیس یا بره‌موم، ماده‌ای صمغی است که زنبورها از گیاهان جمع‌آوری می‌کنند و از آن برای ضدعفونی کردن کندو، پر کردن شکاف‌ها و جلوگیری از ورود عوامل بیماری‌زا