زنبورها چطور با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند

زنبورها از روش‌های مختلف و شگفت‌انگیزی برای برقراری ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین این روش‌ها اشاره می‌کنم:

**1. رقص:**

* **رقص دایره‌ای:** این رقص زمانی استفاده می‌شود که منبع غذا نزدیک به کندو باشد (کمتر از 50 متر). زنبور پیشاهنگ به صورت دایره‌ای می‌چرخد و جهت منبع غذا را نشان نمی‌دهد، فقط به سایر زنبورها اطلاع می‌دهد که یک منبع غذایی نزدیک وجود دارد.

* **رقص هشت (Waggle Dance):** این رقص پیچیده‌تر است و برای نشان دادن منابع غذایی دورتر (بیش از 50 متر) استفاده می‌شود. زنبور پیشاهنگ یک مسیر مستقیم را می‌دود (waggle run) و در انتهای آن یک نیم دایره می‌چرخد، سپس مسیر مستقیم را در جهت مخالف تکرار می‌کند و نیم دایره‌ای دیگر می‌زند و این چرخه را ادامه می‌دهد. در طول مسیر مستقیم، شکم خود را به چپ و راست تکان می‌دهد (waggle).
* **طول مسیر مستقیم:** طول مسیر مستقیم متناسب با فاصله منبع غذا است. هرچه مسیر مستقیم طولانی‌تر باشد، منبع غذا دورتر است.
* **زاویه مسیر مستقیم:** زاویه بین مسیر مستقیم و یک خط فرضی عمود بر شان کندو، زاویه بین منبع غذا و خورشید را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، زنبورها با استفاده از زاویه رقص، جهت منبع غذا را نسبت به موقعیت خورشید به سایر زنبورها اطلاع می‌دهند.
* **تکان دادن شکم (Waggle):** شدت تکان دادن شکم نشان‌دهنده کیفیت منبع غذا است. هرچه تکان دادن شدیدتر باشد، منبع غذا غنی‌تر است.
* **صدا:** زنبور در حین رقص صداهایی تولید می‌کند که به درک بهتر اطلاعات توسط سایر زنبورها کمک می‌کند.

**2. فرومون‌ها (مواد شیمیایی):**

زنبورها از انواع مختلفی از فرومون‌ها برای انتقال پیام‌های مختلف استفاده می‌کنند. برخی از این فرومون‌ها عبارتند از:

* **فرومون ملکه:** این فرومون توسط ملکه تولید می‌شود و برای حفظ نظم اجتماعی کندو، جلوگیری از تخم‌گذاری زنبورهای کارگر و جذب زنبورهای نر (در طول پرواز جفت‌گیری) استفاده می‌شود.
* **فرومون هشدار:** این فرومون در هنگام خطر ترشح می‌شود و سایر زنبورها را برای دفاع از کندو بسیج می‌کند.
* **فرومون ردیابی:** زنبورهای پیشاهنگ این فرومون را در مسیر منتهی به منبع غذا رها می‌کنند تا سایر زنبورها بتوانند به راحتی آن را پیدا کنند.
* **فرومون تخم‌ریزی:** ملکه از این فرومون برای علامت‌گذاری سلول‌های شان کندو استفاده می‌کند تا زنبورهای کارگر در آن تخم‌ریزی کنند.

**3. تماس فیزیکی:**

زنبورها از طریق لمس کردن و لرزاندن بدن خود نیز با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. به عنوان مثال، زنبورهای کارگر با لمس کردن ملکه، حضور و سلامت او را تأیید می‌کنند. همچنین، لرزاندن بدن می‌تواند به عنوان یک سیگنال برای تحریک سایر زنبورها به انجام یک کار خاص (مانند گرم کردن یا خنک کردن کندو) استفاده شود.